Newsroom Fjalime të ministrit Fjala përshëndetëse e ministrit të Mbrojtjes, në konferencën shkencore me temë: “Mjedisi dhe sfidat e sigurisë - roli i Shqipërisë si faktor orientues në Ballkanin Perëndimor”.
Fjala përshëndetëse e ministrit të Mbrojtjes z. Niko Peleshi, në konferencën shkencore me temë: “Mjedisi dhe sfidat e sigurisë - roli i Shqipërisë si faktor orientues në Ballkanin Perëndimor”, mbajtur në Auditorin e Ministrisë së Mbrojtjes.
I nderuar komandat i AFA, gjeneral Mullai,
të nderuar pjesëmarrës, zonja dhe zotërinj,
kam kënaqësinë t`ju përshëndes të gjithëve, njëherazi të përgëzoj nismëtarët dhe organizatorët e kësaj konference, Institutin e Kërkimeve Shkencore Ushtarake.
Akademia e Forcave të Armatosura sëbashku me Institutin e Kërkimeve Shkencore Ushtarake kanë hyrë një një proces të thellë transformimi dhe riorganizimi i njëpasnjëshëm, përveç shumë aktiviteteve të kësaj natyre, por padyshim edhe të disa proceseve të cilat synojnë ta transformojnë ta rimodelojmë edhe kërkimin shkencor, por edhe Akademinë e FA në tërësi duke u qasur edhe modeleve më të mira.
Bota sot po përjeton një situatë komplekse të mbushur me sfida, kërcënime e rreziqe, të cilat kanë impakt mbi të gjithë shtetet dhe natyrisht kërkojnë një përgjigje të përbashkët. Në këtë kontekst, adresimi i këtyre sfidave në mënyrë thelbësore, analiza e tyre, shkaqet e faktorët, burimet e aktorët, nxjerrin si detyrim më së pari një analizë të thellë e shumëplanëshe. Ne si vend anëtar i NATO, por edhe si vend i vendosur në qendër të një rajoni nga më dinamikët, në kuptimin edhe të sfidave të sigurisë, jemi padyshim të detyruar dhe të dëshiruar të ecim me ritmin e Aleancës nën platformën “NATO 2030”.
Mesazhi kryesor që na dha Samiti i Brukselit, është përfshirja e gjithë aktorëve dhe faktorëve në hartimin e politikave për të ardhmen. Problemet e sigurisë dhe të mbrojtjes, nuk mund të jenë detyrë vetëm për ushtarakët. Motoja e “NATO 2030” është: “Aleanca jonë duhet të jetë gati sot, për t'u përballur me sfidat e së nesërmes”.
Dëshiroj ta vendos këtë konferencë edhe në kontekstin e një procesi në mënyrë të justifikueshme të vonuar, që është dhe Rishikimi i Strategjisë së Sigurisë Kombëtare, që duhet të kishte përfunduar para më shumë se një viti, por për shkak të vonesave të gjithë proceseve, të kuptueshëm për shkak të pandemisë edhe ky proces ka marrë më shumë kohë, tani jemi në kushtet kur procesi po ecën dhe ne të gjithë duhet të bëhemi pjesë për të pasur një Strategji të rishikuar të Strtegjisë Kombëtare, e cila duhet të jetë sa më koherente; të ketë parasysh rreziqet e së nesërmes, kompleksitetin e sfidave të së nesërmes, për të cilat do flas edhe më poshtë.
Ndërkohë objektivi kryesor i qeverisë shqiptare në fushën e mbrojtjes është mbrojtja e interesave kombëtare, parandalimi i konflikteve dhe kontributi për stabilitetin rajonal e më gjerë dhe natyrisht të qenit të vlefshëm për të marrë pjesë në operacionet në kuadër të Aleancës. Ky forum mundëson shkëmbimin e pikëpamjeve dhe perspektivave tona në nivel kombëtar, por dhe më gjerë, si edhe në konsolidimin e partneriteteve me institucionet arsimore, shkencore dhe kërkimore, brenda dhe jashtë vendit.
Sot, në epokën e internetit dhe komunikimit masiv, kërcënimi serioz në rritje është lufta kibernetike, ndryshimi i motit shkaktuar prej ngrohjes globale, flukset e emigrimit në shkallë të gjerë, prania e pandemive si “Covid-19”, të cilat kanë rritur numrin e kërcënimeve dhe rreziqeve. Këto e të tjerë elemente ju nxis t'i bëni pjesë të analizave tuaja shkencore, të thelluara me mësime të nxjerra e me rekomandime të vlefshme për tërë zinxhirin e komandim - kontrollit e të drejtimit.
Natyrisht prej disa nga këto sfida do ndalesha te lufta kibernetike. Ne duhet ta pranojmë që jemi ende modest, por ambiciet janë shumë më të mëdha sesa e tashmja dhe duke u nisur nga ambiciet, duke u nisur nga synimi për të qenë një vend i sofistikuar sa i përket sistemeve të mbrojtjes kibernetike, Ministria e Mbrojtjes pas pak javësh do të marrë një rol shumë të rëndësishëm kombëtar, jo vetëm në raport me sistemet ushtarake, por në bazë të vullnetit politik ne do të jemi institucioni qendror i politikave, rregullave standardeve të mbrojtjes kibernetike, jo vetëm për hapësirën e sigurisë dhe mbrojtjes ushtarake, por edhe për të gjithë sistemet e tjera infrastrukturës kritike qofshin këto civile apo private.
Ne jemi duke zhvilluar një projekt, së shpejti do ta jetësojmë në partneritet me partnerin tonë strategjik SHBA, për sistemin e mbrojtjes kibernetike të sistemeve tona ushtarake, por nga ana tjetër në këtë fushë përgjegjësie ne do të ngremë kapacitetet për të hartuar politika, rregulla, standarde të detyrueshme për t'u zbatuar nga të gjitha institucionet publike dhe private që i përkasin infrastrukturës kritike. Natyrisht është sfidë, siç e thashë, sepse e fillojmë nga një shpejtësi fillestare jo e madhe, por sot me mundësi të mëdha dhe duke parasysh që ne jemi pjesë e NATO-s e që NATO ka qendra ekselence në këtë fushë, qendra e fushës kibernetike ashtu si dhe në fushën kërcënimeve hibride; p.sh., para pak ditësh kemi vendosur të fillojmë një proces për anëtarësimin në qendrën e ekselencës që bëhet në Finlandë për kërcënimet hibride, ashtu sikundër do të shkëmbejmë më tepër me qendrën e ekselencës kibernetike që ndodhet në Estoni. Pra duke u mbështetur te potenciali i madh që aleanca jonë e madhe ushtarake politike e NATO-s, ku bëjmë pjesë, ne do të zhvillohemi shumë shpejt, do t'i ngremë kapacitetet për të qenë një histori suksesi pse jo edhe në hapësirën e madhe edhe të gjerë edhe konkurruese të NATO-s.
Fokusi kryesor i Ministrisë së Mbrojtjes është transformimi rrënjësor i Akademisë së Forcave të Armatosura duke i dhënë asaj frymën, formën e përmbajtjen e Akademisë së West Point-it (SHBA). Kjo kërkon rritjen e efektivitetit në çdo aspekt të punës që nga modernizimi i kurrikulës, ngritja cilësisht e rekrutimit të trupës pedagogjike e komanduese, motivimi i saj e natyrisht krijimi i një kampusi modern, i cili tashmë po projektohet me standardet më bashkëkohore si dhe simotrat e saj në vendet e NATO-s. Në këtë frymë rekomandoj që institucionet tona arsimore duhet t'iu paraprijnë këtyre zhvillimeve, duke krijuar hapësirë për diskutime të gjera dhe duke u kthyer në vatrën ku përgatitet mendimi më i përparuar në fushën e sigurisë e të mbrojtjes. Duhet ta konsiderojmë këtë konferencë sot si një event relativisht modest, por që duhet të shënohet si një pikë fillimi ristartimi i të gjithë konceptit tonë për kërkimin shkencor dhe raporteve tona me edukimin. Na duhet që të zhvillojmë kapacitete që mund të maten edhe me vende të tjera të NATO; nuk kemi pse të kemi kompleks inferioriteti, nuk mund të jemi më të mirët në gjithçka, se nuk jemi aq të mëdhenj, nuk jemi aq të pasur, por atje ku vendosim fokusin, synimi duhet të jetë standardi që duhet të jetë më i larti i mundshëm dhe sa i përket kërkimi shkencor kemi një institut të kërkimit shkencor ushtarak, por duhet ta pranojmë që jemi ende larg standardeve të cilat duhet të matemi të institucioneve të ngjashme. Prandaj le të ristartojmë dhe të rifillojmë duke patur këtë lloj ambicie duke e rritur standardin dhe duke u mbështetur te mundësitë jo të pakta që kemi si ministri. Duhet ta pranojmë që në të gjithë Këshillin e Ministrave, ministria jonë është ministri që nuk i mungojnë burimet financiare, të cilat janë gjithnjë në rritje për shkak të ngritjeve me raportet me NATO, nuk i mungojnë burimet financiare për të financuar prioritetet e veta. Pra, nuk na mungon asgjë, duhet të kemi vullnetin e fortë për të ecur më shpejt edhe për atë arritur më lart.
Një aspekt tjetër i rëndësishëm, si pjesë e pandarë e procesit akademik, është kërkimi shkencor, i cili duhet të zhvillohet në përputhje me misionin dhe fushat e veprimtarisë së Akademisë së Forcave të Armatosura, si dhe t’i paraprijë analizave, vlerësimeve dhe sintezave në fushën e sigurisë dhe të mbrojtjes, duke nxitur debat për çështjet themelore të sigurisë kombëtare. Këtu dua të ndalem përtej klisheve. E vërteta është që në hapësirën e opinionit publik, pak debatohet për çështje të sigurisë kombëtare. Janë tema të cilat nuk janë tabu, por mbase nuk janë shumë tërheqëse për opinionin. Hapësira e debatit, dominohet nga analiza e politikës së ditës, që është normale, por nga ana tjetër duhet ta dimë që gjeopolitika po lëviz me shpejtësi dhe ne jemi një rajon që asnjëherë nuk zhgënjen në kuptimin e përfshirjes në ndryshimet gjeopolitiket të botës. Pra, jemi një rajon ku kryqëzohen shumë interesa, të lindjes dhe perëndimit. Për çështjet e sigurisë ne na takon të përfshijmë opinionin publik, ekspertët e fushës, akademikët për të kontribuar e të dhënë mendime bashkë me ne. Por që të kemi mundësi të përthithim mendimet e tyre, duhen procese për të përfshirë mendimin e kualifikuar brenda dhe jashtë vendit. Kemi një diasporë të re të shkëlqyer, kemi edhe ekspertë të cilët nuk kanë mikrofon dhe hapësirë ku mund të japin mendimet e tyre. Ndaj do të kenë mbështetjen maksimale tonën.
Zhvillimi dhe Inovacioni duhet të bëhet kryefjala e punës kërkimore e shkencore stafeve akademike - mësimore e strukturave kërkimore e shkencore, me qëllim për t'i paraprijë të rejave dhe të panjohurave, për të qenë sa më efikas në përballje me sfidat e sigurisë në të ardhmen. Ne përmes modernizimit të AFA do zgjerojmë bazën e mendimit duke përfshirë sa më shumë të rinj dhe duke tentuar që inovacioni të kthehet në mënyrë të natyrshme të menduari.
Të nderuar zonja dhe zotërinj!
Rekomandimet që ju do jepni në fund të punimeve tuaja ne do t'i kemi si orientim për përmirësimin tërësor të punës sonë. Po me lejoni që në kapacitetin e Ministrit të Mbrojtjes të theksoj se duhet shumë punë, në çdo sektor. Duhet të synojmë rritjen e cilësisë, intensifikimin e stërvitjes, modernizimin e pajisjeve, po edhe të metodave të punës, zgjerimin e njohurive sidomos ato në gjuhët e huaja dhe natyrisht përmirësimin e kushteve për jetesë e stërvitje.
Jam i bindur që kjo konferencë do t'i japë një ritëm edhe më të shpejtë angazhimit tonë në çdo sektor.
Duke ju falënderuar edhe njëherë për punën e shkëlqyer, uroj punime të mbara!
