Ministrja e Mbrojtjes , znj. Mimi Kodheli, e cila ndodhet në Kanada në punimet e Samitit Ndërkombëtar të Sigurisë në Halifax, zhvilloi një takim me ministrin e Mbrojtjes Kombëtare të Kanadasë, z. Harjit Singh Sajjan. Të dy homologët diskutuan çështje që lidhen me sfidat aktuale të sigurisë, zhvillimet në kufijtë e Aleancës, si dhe sfidat që po vijnë nga Lindja e Mesme. Ministri kanadez i Mbrojtjes dhe ministrja Kodheli nënvizuan nevojën për të thelluar më tej bashkëpunimin në interes të ruajtjes së paqes dhe sigurisë.
Nga ana e saj, ministrja e Mbrojtjes Kodheli falenderoi homologun e saj kanadez për ndihmën e dhënë Shqipërisë vitin e shkuar në transportimin e armatimit për forcat peshmerga në luftën kundër ISIS në Irak. Gjithashtu, znj. Kodheli ka përshëndetur nismën e Kanadasë për të pranuar dhe sistemuar disa mijëra refugjatë sirianë, që largohen nga vendi i tyre për shkak të luftës . Mes dy bashkëbiseduesve u vlerësua sidomos roli i Shqipërisë si faktor stabiliteti rajonal.
Ministrja e Mbrojtjes Kodheli ishte e pjesë e diskutimit në panelin “Responsibility to Welcome: Yours, Mine, Ours”. Ky panel ngriti pyetjen: ku do të shkojmë prej këtu? Një nga çështjet më të ndjeshme të momentit që pati interes të madh tek audienca është
ajo e refugjatëve. Për disa refugjatët janë “barrë”, ndërsa për disa të tjerë “përgjegjësi”. Ministrja Kodheli, si pjesë e këtij paneli, u shpreh se “Çfarë ndodhi në Paris është serioze dhe duhet të përballemi me këtë fenomen seriozisht, por të mos i
ngatërrojmë këto dy çështje: ISIS po vret më shumë myslimanë sesa të krishterë, prandaj fjala kyç është udhëheqja”.
Më poshtë diskutimi i plotë i ministres Kodheli dhe pyetjet e të pranishmëve:
Moderatorja: Zonja Kodheli, doni të komentoni fjalët e sekretarit, i cili përmendi se shqiptarët përbëjnë grupin e dytë për nga madhësia të personave që kërkojnë azil në Gjermani; janë gati 50 000. A mund të na shpjegoni ç’po ndodh me vendin tuaj, sa e shqetësuar është qeveria juaj për këtë rrjedhë qytetarësh që largohen dhe çfarë po bëni për këtë çështje?
Ministrja Kodheli: Më lejoni të nis me një thënie: Pasi kemi parë çfarë u shfaq në dokumentarin tuaj, ne duhet të na vijë turp si qenie njerëzore, me çfarë po u ndodh qenieve të tjera njerëzore. Së dyti, duhet të falenderojmë të gjithë vendet që kanë mbështetur dhe janë kthyer në strehë për të gjithë llojet e refugjatëve, qeverinë turke, atë gjermane, kanadeze dhe të gjitha të tjerat, të cilat po ndihmojnë këta refugjatë, që së pari janë njerëz dhe jo djallëzorë, siç janë terroristët. Pse shqiptarët? 25 vjet më parë shqiptarët ecën nëpër të njëjtat shtigje, duke u larguar nga një diktaturë aq e egër sa e jona dhe gjetën strehë në vendet fqinje, Itali, Greqi, edhe Gjermani. Sot, pas 25 vjetësh, ata janë të integruar plotësisht, kanë ngritur bizneset e tyre, fitojnë të ardhura, madje më shumë edhe se disa nga vendasit dhe janë shndërruar në qytetarë të mirë evropianë. Pra, integrimi është një çështje shumë e rëndësishme, por mbase ende i papërshtatshëm të diskutohet, sepse nevoja e menjëhershme për këta njerëz është streha, dhe më pas integrimi.
Moderatorja: Po nëse themi se qytetarët tuaj janë bërë problem për vendet ku shkojnë, të cilët janë të tejmbushur?
Ministrja Kodheli: Më lejo të të them se, në shumë raste, ambasadori gjerman dhe qeveria e tij kërkojnë njerëz të kualifikuar në profesione si infermierë, etj. në të cilat Gjermania ka mangësi besoj, dhe kanë ftuar qytetarët tanë të shkojnë në Gjermani. Sigurisht që jo të gjithë janë infermierë, por kjo ishte vetëm një shtysë që shumë njerëz të marrin rrugën, sepse shumë prej tyre janë të varfër, unë vij nga një vend i varfër, me demokraci të re dhe të brishtë, dhe ne ende na duhet të përmirësojmë shumë gjëra, por mes tyre dhe refugjatëve sirianë nuk ka absolutisht asnjë lloj krahasimi. Shqiptarët kërkojnë më shumë mundësi dhe shanse për të jetuar në një vend më të mirë. Në disa raste ka edhe abuzues, që shkojnë atje sepse e dinë se qeveritë e vendeve përkatëse i paguajnë pasi kanë marrë statusin e refugjatëve dhe rrinë pa bërë asgjë, më vjen keq që po e them këtë, por ky është realiteti. Çështja është gjithsesi shumë komplekse, por ne si qeveri, po përpiqemi ta menaxhojmë, por që nuk ka fare lidhje me çështjen e refugjatëve sirianë:
Moderatorja: Zonja Kodheli, ka pasur raporte që në Ballkan, përgjatë rrugës së emigrantëve ka vende të cilat po i ndalojnë refugjatët e disa kombësive të kalojnë dhe kështu, ata do të ngelen masivisht në ato pak vende që i pranojnë, pasi përballen me ngritjen e mureve në kufijtë e disa vendeve: Sllovenia, Bullgaria, Hungaria madje edhe Maqedonia. Sa të shqetësuar jeni për pasojat e kësaj situate? Raportimet thonë që kjo krijon terren për një konflikt tjetër ballkanik?
Ministrja Kodheli: Më lejoni të kthehem në vitin 1999, kur 2 milion refugjatë kosovarë u futën në Shqipëri. Ne shqiptarët vetë jemi 2 milion e ca dhe pritëm 2 milion kosovarë. Thjesht i pritëm duke hapur dyert, duke ngritur strehë dhe iu dhamë gjithçka mundëm.
Moderatorja: Si e ndryshoi kjo vendin tuaj?
Ministrja Kodheli: Sigurisht që ndryshuam, u bëmë më të fortë. Është e vërtetë që ne jemi një kombësi e ndarë më dysh, ne flasim të njëjtën gjuhë dhe Shqipëria është kombi amë. Sigurisht që nuk e bëmë sepse donim të quheshim heronj, por sepse u bazuam në historinë tonë të afërt të emigracionit. Edhe vende si Kanadaja dhe SHBA, janë ndërtuar nga emigracioni, prandaj ne e dimë qasjen e duhur dhe nuk do të kemi frikë nga pritja e refugjatëve sirianë. Sigurisht, qeveria jonë po bashkëpunon me qeveritë e vendeve fqinje si Italia, Mali i Zi, Kroacia, që konsiderohen si rruga e mundshme e kalimit të këtyre emigrantëve. E dimë që ata synojnë të shkojnë në Gjermani dhe Shqipëria do jetë vetëm rrugëkalim por në vendin tonë do të gjejnë shumë mikpritje.
Moderatorja: A nuk duhet që të jetë niveli më i lartë i Kombeve të Bashkuara që të trajtojë këtë çështje. Siç e thamë, nuk është vetëm Siria, është po ashtu Afganistani, Eritrea etj. Prandaj, a nuk është ky ekzaktësisht momenti që të përballemi siç duhet me këtë çështje dhe ta trajtojmë në nivelin më të lartë të Kombeve të Bashkuara?
Ministrja Kodheli: Faleminderit për komentet. Shpresoj që të jetë UN që të jetë udhëheqësi real. Nuk e di nëse është Evropa apo pjesa tjetër që po drejtojnë për momentin, por ka ardhur koha që Kombet e Bashkuara të marrin në dorë drejtimin,
sepse, jam dakord me ju, ky nuk është vetëm një problem sirian. Që të drejtojmë, duhet së pari të dimë si ta bëjmë, duke luftuar stereotipet dhe injorancën, përndryshe, dikush do ndihet sikur është më i mirë se tjetri dhe pikërisht këtu do të shfaqen
problemet. Nëse mundem një ndërhyrje: para viteve ’90, shumë pak shqiptarë lejoheshin të dilnin jashtë kufijve. Unë isha një prej fatlumëve. Kur prezantoja veten si shqiptare në atë kohë, njerëzit më shihnin gjithë mëdyshje dhe më thoshin ‘ Ti s’je shqiptare,
ti as nuk ngjan si e tillë!’. Dhe unë thosha, ‘Pse, si duhet të duket një shqiptar? Unë nuk thashë që jam kineze, për hir të Zotit! Stereotipet! Ata kishin frikë për arsye të ndryshme, mbase nga padija. Ne ende kemi frikë nga sirianët, dhe nga pjesa
tjetër. Në këtë pikë, ne duhet të jemi shumë të kujdesshëm dhe të mos harrojmë çështjet e sigurisë. Çfarë ndodhi në Paris është serioze dhe duhet të përballemi me këtë fenomen seriozisht, por të mos i ngatërrojmë këto dy çështje: ISIS po vret më shumë
myslimanë sesa të krishterë, prandaj fjala kyç është udhëheqja.
Nëse mund të vazhdoj me një metaforë: besoj e dini se turbulencat ndodhin për shkak të ndryshimit të presionit të ajrit; e njëjta gjë edhe me ujërat e turbullta. Një këngë e famshme
thotë ‘Ura mbi ujëra të turbullta’. Pra është e rëndësishme të ndërtojmë ura, sepse ujërat e turbullta do të jenë gjithmonë prezente.
Moderatorja: Dua ta mbyll me një citat: ‘Mund t’i mbyllni njerëzit brenda një shtëpie që digjet, mund të mbyllësh derën kryesore, por ata do e gjejnë një rrugë të dalin.’ Prandaj mendoj se derisa të gjejmë një mënyrë për të shuar këto zjarre që digjen në pjesë të ndryshme të globit, valët e emigrantëve do të vazhdojnë të vërshojnë.
Faleminderit për pyetjet si dhe panelin. Natën e mirë!
