Ministrja Kodheli: Shqipëria është një vend i sigurt, por kjo nuk do të thotë se domosdoshmërish është një vend imun ndaj fenomenit të terrorizmit.
Zonja ministre, cilat janë politikat dhe aksionet që po ndërmerr Ministria e Mbrojtjes në aspektin e modernizimit të FA?
Fillimisht ne rregulluam dhe amenduam gjithë kornizën ligjore që lidhet me zinxhirin e komandimit. Këtë hap na e bëri më të domosdoshëm fakti që Shqipëria prej 5 - 6 vitesh ishte anëtare e NATO dhe mjaft çështje që lidhen me këto nuk ishin reflektuar në ligj. Mbas kësaj, pas miratimit të të gjithë dokumentacionit strategjik që lidhet me aktivitetin e FA për një periudhë afatmesme dhe afatgjatë, ne na u mundësua vënia në praktikë e këtij dokumenti duke filluar me modernizimin. Modernizimi është një proces i rëndësishëm, relativisht i panjohur më parë. Është hera e parë që Shqipëria dhe Forcat e saj të Armatosura, Ministria e Mbrojtjes blen armatim dhe municion të standardeve NATO, që është totalisht krejt i ndryshëm nga ai çka ushtria shqiptare dispononte më parë. Dhe kjo sigurisht është një fillesë e re, është një fillim i mbarë dhe është pikërisht atje ku ne duhet të shkojmë. Ky është viti i dytë që ne jemi duke e bërë këtë proces. Ne kemi detyrim në raport me NATO të përgatisim Batalionin e Dytë të Këmbësorisë (b2k) për misione dhe operacione ku NATO e kërkon. Sigurisht këtë e bëjmë më së pari për veten tonë dhe pastaj për faktin e të qenit pjesë e një Aleance më të rëndësishme politiko - ushtarake në botë. Dhe kemi filluar me armatimin, me pajisjen individuale të ushtarakëve, kjo sigurisht shoqërohet nga ana tjetër me një trajnim dhe edukim më të mirë të ushtarakë, si dhe me një investim modest që ka të bëjë me ruajtjen e këtij armatimi dhe këtij municioni dhe sigurisht edhe përmirësimin e kushteve të jetesës. Dua të them se, prej 25 vjetësh nuk ishte paguar asnjë lek për të mundësuar një ristrukturim dhe infrastrukturë të tillë, gjë që jemi duke e bërë me hapa të ngadaltë, por të sigurt. Dhe kjo besoj që na bën krenarë të gjithëve, na bën krenarë ne për suksesin e punës, por sigurisht që bën krenar edhe vet popullin shqiptar dhe Shqipërinë që sot ka një ushtri më profesioniste dhe më të mirëpajisur.
FA kanë edhe një detyrë tjetër, po themi në kohë paqe, angazhimet në emergjencat civile. Cilat janë ndërhyrjet që po ndërmarrin FA, kemi parasysh periudhën e vështirë pas përmbytjeve?
Më së pari, qeveria mori një vendim të rëndësishëm për krijimin e disa strukturave të përbashkëta, të cilat do të mundësojnë një përgjigje më të shpejtë edhe më efikase gjatë periudhave të emergjencave civile. Ushtria nuk është në rreshtin e parë të përgjigjes, sepse duhet të ketë disa kushte kur ushtria hyn dhe ndërvepron. Por përtej kësaj, FA, ashtu siç edhe e keni parë vetë nëpër kronika që keni qenë ju dëshmitarët më të parë, kanë qenë në të gjitha zonat ku ka pasur probleme me përmbytjet, me të ftohtin, me borën, me zjarret nëpër pyje, duke treguar që janë aty sa herë që nevoja e kërkon, sa herë që qytetarët e kërkojnë. Vazhdojmë të kemi përmirësim të strukturave të emergjencave civile, duke pasur edhe bashkëpunimin me MPB, por sidomos me pushtetin lokal dhe, t’ju them të drejtën, gjëja e parë që kam vënë re gjatë gjithë vizitave të mia në të gjithë zonat ku trupat tona kanë qenë prezentë, ka qenë funksionimi i bashkëpunimit me strukturën e re të pushtetit vendor. Pra, ajo çka është vënë në zbatim sot bazuar në reformën administrative që ne bëmë, më rezulton që është krejt pozitive, sidomos në rastin e emergjencave. Dhe ky bashkëpunim e bën akoma më efikas ndërhyrjen. Fakti që ne kemi ndërhyrë me forcë, me shpejtësi dhe atje ku duhet, duke përdorur gjithmonë dhe më pak, le të themi burime, me një rezultat më të mirë, na bën të besojmë që ky bashkëpunim ka funksionuar dhe do të vazhdojë të përmirësohet në të ardhmen. FA kanë një pjesë të rëndësishme si të punës ashtu edhe të suksesit në këtë rezultat.
Pak ditë më parë përfundoi asgjesimi i municioneve të tepërta, pas 15 vitesh punë. Janë eliminuar mbi 100 mijë ton municione të mbetura. Si do ta konsideroni këtë fakt dhe çfarë rrezikonim nëse ky proces do të shtyhej?
Në fakt, po ju them se mua më takoi që të jem pjesë e ceremonisë së mbylljes së këtij procesi të rëndësishëm, por në 15 vjet më duhet të falënderoj të gjitha strukturat që kanë marrë pjesë dhe jo vetëm strukturat e FA, të MM, por edhe donatorët, duke filluar që nga SHBA deri tek Danimarka e Gjermania më së shumti, të cilat kanë qenë pjesë e këtij procesi. Shqipëria ka pasur jo vetëm armatime dhe municione të tepërta, që sidomos gjatë vitit famëkeq ’97 u keqpërdorën, u përdorën nga njerëz që nuk duhet të përdoreshin, u trafikua etj. Domethënë, mundësia për të rënë në dorë të keqbërësve, të terroristëve, ishte gjithmonë dhe më e madhe. Kështu që procesi i mbylljes nuk ka rëndësi vetëm për sigurinë e mjedisit tonë, të qytetarëve, por njëkohësisht ka shumë rëndësi për vendet në përgjithësi, të rajonit dhe më shumë se sa kaq. Sepse fakti që ky material i tepërt, i ekzagjeruar, i panevojshëm, mund të binte në duar të keqbërësve, të keqdashësve, kishte një probabilitet të madh nëse do të ishte atje. Sot nuk është më asgjëkundi, ashtu siç edhe ju thashë, armatimet dhe municioni i ri fle, rri, ruhen në vende shumë herë më të sigurta, me standarde, realisht me standard të NATO dhe kjo na bën të ndihemi krenarë dhe të sigurt jo vetëm ne, por edhe qytetarët, sepse kjo është gjëja më e rëndësishme. Ky ishte ndoshta procesi më i suksesshëm që FA kanë bërë jo vetëm në 15 vitet e fundit, por gjatë gjithë historisë së tyre të tranzicionit. Dhe duhet në fakt të përgëzohen për këtë të gjithë ata që kanë qenë pjesë. Duhet që nga ky proces të marrim leksionet që na duhen dhe sigurisht ne po vazhdojmë të mbyllim të gjithë pikat ku kjo shpërbërje ka ndodhur dhe në këtë mënyrë t’i rikthejmë ato në ambiente të nevojshme për njerëzit, apo pse jo, dhe në mjedise të tilla si zona të mundshme për të mbjellë pemë, për t’u kthyer në pyje; pra edhe në ndihmë të mjedisit. Në fakt, ekspertiza jonë në këtë fushë është për t’u konsideruar në nivele ndërkombëtare. Dhe kjo na bën të besojmë që ne mund të kthehemi nesër edhe në një qendër të shpërbërjes së municionit edhe për vende të tjera që e kanë problem këtë. Ju them që çdo vend rreth nesh dhe më shumë se kaq, ka probleme të tilla. Sigurisht që ka disa vende, për shkak të teknologjisë së lartë që ata disponojnë, që e bën këtë edhe për vende të tjera. Gjermania, për shembull, është një vend që shpërbën lëndë kimike të rrezikshme dhe të një rrezikshmërie të lartë, jo vetëm për Gjermaninë, por për shumë vende europiane. Ne mund të kthehemi, bazuar në strukturën që disponojmë akoma dhe në ndërmarrjet tona ushtarake, në një vend ose në një qendër që mund të japim ekspertizë për të tjerët, apo mund ta bëjmë këtë edhe për të tjerët, kundrejt të ardhurave. Ne kemi bërë në fakt suksesshëm një projekt pilot me Malin e Zi, ka qenë krejt modest, por që na ka bërë ne të rivlerësojmë dijet tona dhe nivelin tonë të ekspertëve dhe të marrim certifikatat e nevojshme nga strukturat ndërkombëtare për të qenë të gatshëm ta ofrojmë këtë shërbim edhe të tjerëve. Është një proces në vlerësim, do ta shikojmë në vazhdim se çfarë do të ndodhë.
Znj. ministre, ju thatë pak më parë për rrezikun që mund të sillnin armët, n.q.s. nuk do demontoheshin, në këtë luftë të tmerrshme globale kundër terrorizmit. Shqipëria sa mund të rrezikojë në këtë çmenduri globale që quhet terrorizëm?
Shqipëria është një vend i sigurt, por kjo nuk do të thotë se domosdoshmërish është një vend imun ndaj këtij fenomeni. Kjo kryesisht për dy arsye: E para, sepse Shqipëria është një vend i NATO dhe si vend i tillë mbart dhe sigurinë por edhe rrezikshmërinë, në raport me këtë fenomen, me atë që ju e quajtët me të drejtë çmenduri globale, që s’ka lidhje me fenë, që s’ka lidhje me të drejtat e njeriu, që s’ka lidhje me racën njerëzore në përgjithësi dhe, së dyti, Shqipëria dhe territoret shqiptare rreth saj po ashtu dhe Bosnje - Hercegovina (do e fusja në këtë diskutim) fatkeqësisht janë burime të ashtuquajturës luftëtarë të huaj. Dhe kjo e bën të rrezikuar sigurinë e Shqipërisë. Problemi nuk është thjesht përse këta njerëz largohen kur lufta s’është e tyrja (vendit të tyre), por problemi është se kur ata kthehen në vendin e tyre, pranë familjeve, kush është qasja e tyre në shoqëri, në familje dhe më gjerë se kaq. Pra, cila është ideologjia që ata sjellin tashmë me eksperiencën e tyre. Sigurisht kjo na bën më alert, të perfeksionojmë teknikat, mënyrat, se si e kemi qasur këtë fenomen dhe jo vetëm ne si FA, por të gjitha strukturat që merren me sigurinë e Shqipërisë, duke filluar që nga Ministria e Brendshme, Policia, trupat kundër terrorizmit, shërbimet informative e kështu me radhë. Sigurisht ka një bashkëpunim dhe shkëmbim informacioni midis nesh dhe më shumë se kaq. Kjo është një luftë e padrejtë, asimetrike, por që na lë në gatishmëri dhe kjo është detyra jonë, për t’i siguruar qytetarët e vendit që ata mund të vazhdojnë jetën të qetë, jetën familjare të tyre, aktivitetin e tyre, sepse është dikush që merret seriozisht me këtë punë mbrapa kuintave.
Ju jeni ministre, por edhe një politikane. Atëherë si e shikoni ju punën dhe performancën e qeverisë? Mendoni se në mes të mandatit mund të ketë nevojë për një rifreskim?
Unë besoj që ka dy njësi matjeje puna e një qeverie. Atë çka ti ke thënë se çdo të bësh dhe atë metrin me të cilin mat veten. Personalisht unë jam një njeri që nuk kënaqem asnjëherë me gjërat që bëj. Ndofta kjo është një shtysë, një motor shumë i fuqishëm që më bën mua çdo ditë të bëj më shumë dhe më mirë. Nuk ka të bëjë me këndvështrimin pesimist të asaj që unë bëj çdo ditë apo të botës që më rrethon, ka të bëjë me një shtytës që më lejon në gjykimin tim të bëj gjëra çdo ditë. Kjo duhet të jetë në fakt një arsye më tepër dhe një motorr edhe për qeverinë, sepse qeveria duhet të jetë gjithmonë e pakënaqur. Lideri i qeverisë, kryeministri Edi Rama, është gjithmonë i pakënaqur me punën tonë, sepse kërkon gjithmonë e më tepër dhe nga vetja. Kjo për mua është normale që të jetë kështu. Nuk di t’ju them se është në gjykimin e kryeministrit nëse në fund të ditës ai mendon që gjërat që janë vënë si target për t’u mbërritur nga ne janë bërë apo jo. Unë mund t’ju siguroj që e parë nga jashtë ka një gjykim të vetin, e parë nga brenda mund të ketë një këndvështrim tjetër të të bërit të punës. Dhe përsa i përket Ministrisë së Mbrojtjes, megjithëqë unë kam qenë e involvuar në politikë, e involvuar në punën parlamentare më përpara si opozitar, nuk kam menduar kurrë që gjej të paktën nga pikëpamja financiare gjëra të bëra kaq keq, para të shpenzuara dhe të hedhura dëm, borxhe kaq të mëdha. Kam ditur shumë gjëra, por nuk i kam ditur të gjitha dhe sigurisht kur unë kam ardhur këtu dhe kam thënë që unë do të bëj pesë gjëra, kam kuptuar që për shkak të situatës që kam gjetur kam mundur të bëj vetëm kaq. Dhe kjo në fakt i duhet shpjeguar mirë publikut, nuk e di se sa kemi qenë në gjendje ta bëjmë këtë gjë, por unë ju siguroj se serioziteti me të cilin ne kemi punuar në këto 2 vjet e gjysmë do të vazhdojë të jetë maksimal edhe në të ardhmen. Dhe në ka një gjë që ka ndryshuar është vënia në qendër e njeriut, e individit, diskutimi jo vetëm për vendin e punës, për varfërinë, për punësimin që janë të dhëna çelës për një ekonomi, por edhe diskutimi për bukën, edhe diskutimi për rregullin, edhe diskutimi për moralin, të cilat janë elementë që në dukje të parë duken si gjëra sekondare, por në fakt të tilla nuk janë. Ndaj unë e vlerësoj punën, nuk do të thosha timen, sepse duhet të jetë dikush tjetër që ta vlerësojë atë, po të kolegëve të mi, maksimalisht. Unë kam parë impenjimin e tyre dhe seriozitetin e tyre në diskutim të çështjeve madhore, por pse jo edhe të çështjeve të vogla, maksimal. Pastaj është në gjykimin e kryeministrit Rama për të parë se si kjo gjë ecën në dinamikë dhe sigurisht që personalisht, siç mirëpres gjykimin dhe paragjykimin ndonjëherë dhe të rëndë të publikut, ashtu pres dhe gjykimin e tij. Unë jam krejt e qetë, besoj që detyrat e shtëpisë i kam bërë mirë, jam mësuar të jem nxënëse e mirë, nuk e di në këtë rast nëse do të vazhdoj të jem e tillë apo jo.
Folët për paragjykimet e publikut, por ka dhe paragjykime dhe akuza nga opozita?
Unë besoj që opozita sot është në ditën e saj më të keqe që të jem e sinqertë me ju. Kam qenë dje gjatë gjithë ditës në parlament. Diskutimet opozitare lënë shumë për të dëshiruar. Më vjen shumë keq dhe e them këtë me sinqeritet. Përgjithësisht politikanëve nuk u lejohet të jenë të sinqertë, por mua më dhemb niveli i diskursit politik për aq kohë sa jam pjesë dhe për sa kohë kjo afekton të gjithë jetën politiko - shoqërore të vendit; lë shumë për të dëshiruar. Ka një negativizëm që nuk vjen për shkak të rezultateve të punës tonë, por vjen për shkak të keqdashjes për të parë me sy miopi çdo gjë të mirë ndryshe në çdo reformë që qeveria ka bërë. Dhe kjo nuk i vlen askujt, nuk i vlen atyre dhe nuk na vlen ne dhe nuk i vlen shoqërisë shqiptare në përgjithësi. Ata duhet të jenë seriozë në gjërat që thonë dhe në gjërat që bëjnë. Nuk janë asgjëkund. E di që kanë problemet e tyre të brendshme, të mëdha madje, duhet të ridimensionohen si opozitë dhe pastaj të vijnë të përballen me qeverisjen. Janë më shumë sesa të mirëpritur!
