Fjala e ministres Xhaçka në konferencën e përbashkët me Delegacionin e BE dhe Mbrojtjen Civile të BE, për ndihmën e ofruar për përballimin e pasojave të tërmetit të 26 nëntor 2019

 

I nderuar ambasador Soreca,

të nderuar ambasadorë e përfaqësues të medias,

së pari, dua t’ju falënderoj ju personalisht për gjithçka keni bërë gjatë këtyre ditëve. Ne kemi një shprehje: “miku i mirë njihet në kohë të vështira”.

Të parashikosh tërmete, të parashikosh çdo të të sjellë fati, është përtej mundësive e aftësive tona. Por ajo që ishte krejt e parashikueshme për mua dhe, për këdo që ka pasur rastin t’ju njohë nga afër e të punojë me ju dhe Delegacionin e BE, ishte, që ju do të bënit çmos për t’i ndihmuar shqiptarët në kohën e tyre të tragjedisë dhe që ndihma juaj do të kishte një impakt shumë të madh.

Së dyti, përmes jush dua të falënderoj të gjithë vendet anëtare të BE, që na u gjendën në një kohë rekord, taksapaguesit evropianë për bujarinë dhe solidaritetin e tyre dhe mbi të gjitha ekspertët, që na kanë ndihmuar aq shumë gjatë këtyre ditëve tragjike. Vetëm ata që kanë kaluar nëpër një eksperiencë të tillë, mund ta kuptojnë sesa e rëndësishme është që në një kohë traumatike si kjo, kur e ke të pamundur t’i besosh edhe tokës mbi të cilën ecën, të mos ndihesh vetëm, ta dish, që nuk je i detyruar të përballesh i vetëm me furinë e natyrës, por mund të mbështetesh tek solidariteti i miqve e partnerëve ndërkombëtarë.

Aktivizimi i Mekanizmit të Mbrojtjes Civile, tregoi edhe njëherë, ashtu si dy vjet më parë gjatë përmbytjeve që prekën Vlorën, Fierin apo Shkodrën, apo si dy muaj më parë pas tërmetit që goditi vendin më 21 shtator, që Shqipëria nuk është vetëm. Përkundrazi, ka miq, aleatë e partnerë që nxituan të sillnin ekipet e tyre më të specializuara për kërkim - shpëtim, ekspertë të vlerësimit të dëmeve apo qindra ton ndihma, që janë shpërndarë dhe shpërndahen sot në zonat e dëmtuara, duke lehtësuar dhimbjen dhe traumën e jashtëzakonshme.

Tërmeti i datës 26 ishte vërtet shumë i fortë dhe dëmet që shkaktoi të jashtëzakonshme. Patjetër edhe sfida e përballimit të këtyre dëmeve do të jetë vërtet e vështirë, por sado e vështirë që të jetë, sado punë të duhet, jam e bindur që së bashku do t’ia dalim. Jam e bindur që do t’ia dalim që të rindërtojmë Durrësin e Thumanën, çdo banesë e ndërtesë të shembur e dëmtuar.

Ajo që më mundon vërtet, që na mundon të gjithëve, janë jetët e humbura. Është një nga ato fakte, që mendja e shpirti e kanë të vështirë ta pranojnë e ta kuptojnë. Do të duhet të kalojë kohë përpara se plagët të shërohen.

Bëmë gjithçka që mund të bënim për të ndihmuar këdo që kishte nevojë për ndihmë. Për të shpëtuar jetë. Reaguam me shpejtësi që në minutat e para dhe efektivët e FA, të Shërbimit të Mbrojtjes nga Zjarri dhe Shpëtimit mbërritën në një kohë jashtëzakonisht të shkurtër në zonat më të prekura për të ndihmuar çdo banor në nevojë, duke lënë në shtëpitë e tyre familjet e tyre për t’u ardhur në ndihmë të gjithë banorëve në zonat e prekura.

E kam thënë dhe e kam përsëritur disa herë e besoj që do ta përsëris gjatë gjithë jetës. Mes zisë e dhimbjes së ditëve që pasuan tërmetin e 26 nëntorit, e vetmja gjë e bukur që të mbushte zemrën e mendjen me shpresë e besim, ishte solidariteti i jashtëzakonshëm që vërshoi nga shqiptarët për njëri - tjetrin, qofshin këta në Shqipëri, Kosovë apo kudo tjetër dhe nga miqtë e partnerët tanë në BE dhe jo vetëm.
Një ngjarje të atyre përmasave do të kishte qenë e vështirë për t’u përballuar për çdo vend, sado i fortë dhe i zhvilluar qoftë. Dhe do të kishim pasur më shumë jetë të humbura, po të mos kishte qenë për ndihmën e menjëhershme që morëm, me ekspertë që punuan me aq heroizëm e përkushtim në kushte aq të rrezikshme, për të shpëtuar jetë.

Të 780 ekspertët nga 14 vende që luftuan aq shumë për shqiptarët, do të kenë përjetë mirënjohjen tonë.

Por unë besoj që pjesa më e vështirë e kësaj situate fillon tani. Sepse dëmet materiale janë vërtet të mëdha. Grupi i Ekspertëve të Vlerësimit të Banesave i përbërë nga 70 ekspertë inxhinierë vendas dhe të huaj, të organizuar në 11 grupe, mbështetur edhe nga Mekanizmi i Përbashkët i Emergjencave Civile të Bashkimit Europian dhe Kombeve të Bashkuara, po vazhdon vlerësimin teknik të ndërtesave duke e çuar në 400 numrin e objekteve të vlerësuara. Por këto shifra janë paraprake, sidomos për Durrësin, ku deri dje të gjitha energjitë ishin përqendruar në operacionet e kërkim - shpëtimit. E megjithatë edhe këto shifra paraprake flasin për përmasat apokaliptike të dëmtimeve.

Tani kur faza e kërkim - shpëtimit ka mbaruar, kur faza e sistemimit të banorëve dhe vlerësimit të riskut ka marrë rrugë e po merr zgjidhje, na duhet të mendojmë shumë seriozisht sëbashku për atë që vjen më pas. Ata mijëra qytetarë, që sot janë strehuar, apo kanë filluar të strehohen në struktura hoteliere apo çadra, sot kanë nevojë për shpresë, që kjo situatë nuk do të jetë e përhershme dhe nuk do të zgjasë pafundësisht. Na duhet t’ju tregojmë dritën në fund të tunelit të dëshpërimit e ankthit që ka shkaktuar kjo tragjedi dhe, e vetmja mënyrë për të bërë këtë, është duke u treguar një plan të qartë dhe angazhime të qarta që qeveria shqiptare, BE, vendet anëtare kanë për të mbështetur në atë që vjen më pas, në sfidën për rimëkëmbjen e zonave të dëmtuara.

Unë jam shumë optimiste, nga mesazhet që kemi marrë, nga gatishmëria që na është komunikuar e, mbi të gjitha, nga ndihmat, që kanë ardhur ndërkaq dhe angazhimi i jashtëzakonshëm që kanë treguar vendet anëtare të BE, që ne nuk do të jemi vetëm në këtë sfidë. Dhe që të gjithë së bashku do të arrijmë ta tejkalojmë këtë sfidë të jashtëzakonshme.